Interdependentie en economische keuze
Ons samenlevingsmodel is gebaseerd op een markteconomie die ongelimiteerde groei bepleit. Deze groei is echter zeer vaak nadelig voor duurzame ontwikkeling. De negatieve gevolgen van dit groeimodel voor het milieu, ecosystemen, alle diersoorten en de schadelijke effecten op de klimaatsverandering zijn ontegensprekelijk bewezen door de wetenschap. De realiteit van een bevolking die, ondanks al het bewijs, blijft leven alsof we meerdere werelden tot onze beschikking hebben, werelden wiens natuurlijke hulpbronnen bovendien onuitputbaar zijn, laat geen twijfel bestaan over de noodzaak om een andere weg in te slaan.
Telkens opnieuw zien we het bewijs van de gevolgen van bepaalde gebeurtenissen, zoals een hongersnood in Afrika of een droogte in India, op de aandelenmarkt, evenals economische en financiële crises uitgelokt door catastrofes veroorzaakt door de klimaatsverandering (overstromingen, orkanen, tsunami’s). Wat betekent dit?
Meer dan ooit tonen de effecten van de globalisering van de Planeet en de urgentie waarmee de gevolgen van conflicten op één plaats een impact hebben op alle andere regio’s de interdependentie van de factoren en actoren van deze globalisering aan. De achteruitgang van ecosystemen of van de biosfeer heeft gevolgen voor de economie van een land en voor het overleven van soorten. Het Westers consumptiemodel, dat zich verspreidt naar meer en meer regio’s in de wereld, zoals Azië, houdt de versterking van de agro-voedselindustrie in; een industrie die ervoor zorgt dat elk jaar miljarden dieren verdwijnen omwille van de tomeloze consumptie van vlees, wat op haar beurt bijdraagt aan een verslechtering van de gezondheid van de bewoners op Aarde.
Op welke manier toont het nieuwe paradigma van interdependentie dat de huidige economie niet duurzaam is? Is respect voor de Natuur en dieren mogelijk zonder een globale economische instorting? Is er een alternatief voor het huidige markteconomische model dat aanvaardbaar zou zijn voor de heersende economische machten?
Ronde tafel: Isabelle Cassiers, Dirk Holemans, Olivier De Schutter (moderator)
Interdependentie en politieke keuze
In onze geglobaliseerde wereld duikt het idee van interdependentie steeds meer op binnen de internationale betrekkingen. Tenminste in relatie tot de grootste uitdagingen van ons tijdperk begrijpen politici van de internationale gemeenschap dat de crises en conflicten een steeds groter wordende planetaire impact hebben, omdat er aan gebeurtenissen wereldwijd onmiddellijke gevolgen verbonden zijn voor ons allemaal. Situaties zoals ongelijkheid, macro-economische instabiliteit of crises veroorzaakt door een daling in de olieprijzen of een verhoging van de voedselprijzen zijn mogelijks de oorzaken van crises waarvoor niemand immuun is.
Het is noodzakelijk dat we aanvaarden dat de interdependentie, die onze samenlevingen karakteriseert en die ieder van ons kan begrijpen, bestaat op alle niveau’s van elk levend wezen op onze planeet, of het nu gaat om ecosystemen, de biosfeer, tropische regenwouden, diersoorten of mensen.
De besluitvormers moeten bewuster worden van het feit dat hun politieke keuzes transcendentale gevolgen zullen hebben, niet alleen voor zij die nu leven op aarde, maar ook voor toekomstige generaties, diersoorten en de Planeet zelf.
Hoe kunnen we onze politieke besluitvormers dit nieuwe paradigma, dat al een realiteit is en waaraan zij zich moeten aanpassen als we willen overleven, laten begrijpen?
Ronde tafel: Carlo Di Antonio (Waalse Regering), Joëlle Maison (Brussels Parlement), Stefan Eck (Europees Parlement), Olivier De Schutter (moderator)
Interdependentie en juridische keuze
Enkel mensen zijn in moderne samenlevingen gerechtigd om hun eigen rechten te verdedigen. Andere levende wezens zoals de Aarde, Moeder Natuur, de Oceaan en de dieren zijn niet gemachtigd om zichzelf te verdedigen wanneer hun rechten of zelfs hun bestaan wordt bedreigd.
Niettemin zijn de dingen aan het veranderen en bestaan er steeds meer voorbeelden van niet-menselijke wezens waarvan in juridische teksten wordt erkend dat ze rechten of zelfs een juridische identiteit hebben.
De Ecuadoriaanse Grondwet uit 2008, de 20ste van het land, bevatte een speciale component die haar onderscheidde van eender welke grondwet wereldwijd: het was de eerste grondwet die essentiële rechten verleende aan de Natuur. Onder Artikel 71 van de Grondwet uit 2008 “heeft de Natuur van Pachamama, waar het leven wordt verwerkt en bestaat, het recht om haar vitale cycli, structuur, functies en evolutionaire processen te laten bestaan, te laten volharden, te laten handhaven en te laten regenereren”. Binnen dit kader wordt de Natuur een onderwerp van rechten en “iedere persoon zal in staat zijn om erkenning van de rechten van de natuur voor publieke organismen te eisen”. De Ecuadoriaanse aanneming van de Rechten van de Natuur in de Nationale Grondwet was een revolutionaire gebeurtenis, zelfs als de implementatie van dit nieuwe legale kader, inclusief de Rechten van de Natuur, verre van perfect is en zelfs nu er nog steeds veel te doen is alvorens een volwaardige erkenning van de intrinsieke waarde van de Natuur kan worden bereikt.
Eveneens hebben andere landen, zoals India, de juridische status van specifieke dierencategorieën, zoals dolfijnen, erkend. Andere landen, bijvoorbeeld Frankrijk, veranderden recentelijk de status van dieren in het burgerlijk wetboek zodat dieren erkend konden worden als levende en gevoelige wezens. Ten slotte hebben privéassociaties vredegerechten gebruikt om ervoor te zorgen dat individuele dieren het recht verwierven om vrijgelaten te worden (vb: Orang-Oetan Sandra in Brazilië).
Wat zijn de belangrijkste juridische obstakels voor interdependentie? Wat zijn de meest efficiënte strategieën? Kunnen we stellen dat dit geen geïsoleerde gevallen zijn en dat er wereldwijd een nieuwe situatie is?
Ronde tafel: Jean-Pierre Marguénaud, Andrea Gavinelli (Europese Commissie), Olivier De Schutter (moderator)